|
پيش گفتار
بم و ارگ باستاني آن تنها بازمانده به نسبت سالم از شهرهاي روزگارسده
هاي ميانه ايران است .يادگار هزاران معمار , نقاش , نجار و.... و تجلي
اراده صدها فرمانفرماي بنام يا گمنام است .خشت خام آن نمايشگر رنج و
درد مردماني سخت كوش و ميهن پرست است كه جز با ديده خود در آن نتوان
نگريست ... بركسي پوشيده نيست كه شناخت راز و رمز چنين يادمان
گرانبهائي تا چه اندازه براي نگهداري , باز زنده سازي و بهره برداري
بهينه و به روز از آن , نياز است .پيرو چنين نياز ارزشمند و بنياديني
بود كه مديريت مركز اسناد سازمان ميراث فرهنگي , ضمن قراردادي با شركت
((مهندسين مشاور ارگ بم كرمان )) , به پژوهش وگردآوري همه اطلاعات
تاريخي , جغرافيايي , معماري , باستان شناسي , هنري , اجتماعي , طبيعي
و ... شهركهن بم و ارگ باستاني آن دست زد .حاصل اين كار سترگ به
گردآوري نزديك به 15 جزوه دان 500 برگي سند و مدرك , دو آلبوم عكس و
مقدار زيادي نقشه و طرحهاي معماري , همچنين دهها جلد كتاب و پژوهش
انجاميد.
در اين پژوهش كه به منظور شناخت شهر ارگ كهن بم فراهم آمده است ,
كوشيده ايم ضمن روشن ساختن همه زواياي جغرافيايي و ز يست محيطي شهر بم
با رويكردي تاريخي ( جغرافياي تاريخي ) , بر پايه منابع دست اول و
معتبر وقايع نگاران محلي و رسمي , زواياي تاريك , دگرگونيها , تازشها و
بازسازيهاي انجام شده در محدوده شهر باستاني بم را تا حد ممكن روشن
سازيم . همچنين مطالعه اي فشرده از بافت شهري بم را به پيوست آورده ايم
.از اينرو پژوهش حاضر در دو بخش اصلي زير نامهاي (( بم كهن (جغرافياي
تاريخي ) )) و (( ارگ بم : الف , تاريخ , ب , معماري و بافت شهري ))
تدوين شد و افزون بر پي نوشتهاي هر بخش , كتابشناسي جامعي ( تا مهر
1376 ) بدان افزوده گشت .
با اينهمه گفتني است كه شناخت دقيق ارگ بم نيازمند پژوهشهاي كارشناسانه
و دقيق باستان شناسي و معماري است و اين دفتر تنها پرتويي براي
راهنمايي باستان شناسان و معماران ارجمندي است كه برآنند روزي كاوش
دركوچه هاي تنگ و تاريك و درهم تنيده تاريخ بلند و پرماجراي – باستاني
بپردازند . باشد كه چنين بادا.
در پايان فراهم آمدن اين دفتر و انجام رسيدن اين پروژه را مديون
همكاران و دوستان ارجمندي مي دانيم كه صميمانه تلاش كردند , نامشان
گرامي و يادشان جاويدان :
آقاي مهندس يقيني به عنوان هماهنگ كننده پروژه , آقاي حميد رضا دالوند
به عنوان سرپرست پژوهش و تدوينگر گزارش حاضر و همچنين ساير همكاران ,
خانم ها افسانه صديقي , مريم سيفائي , نسيم طهماسبي و آقايان كاميار
صادقيانمهر , پيمان خيام آذر و ساير دوستان كه در اين مسير همسفر ما
بوده اند
شهاب الدين ارفعي
زمستان 1376
.
|
